Standart Merdiven Basamak Yüksekliği (Rıht) Kaç cm Olmalı? (TS 825’e Göre İdeal Ölçüler)
Posted by :
Dekor Taşı |On :
8 Aralık 2025
Mimari projelerde standart merdiven basamak yüksekliği (Rıht) ölçüsü, bir merdivenin güvenli, konforlu ve yasalara uygun olmasının temel şartıdır. Merdivenin türüne ve kullanım amacına göre değişen bu dikey ölçü, iniş çıkış sırasında harcadığınız enerjiyi doğrudan etkiler.
Peki, Türkiye Standartları (TS 825) ve genel mimari uygulamalara göre ideal Rıht yüksekliği kaç cm olmalıdır?
1. Kullanım Amacına Göre Standart Rıht Yükseklikleri (cm)
Merdiven basamak yüksekliği, binanın kullanım yoğunluğuna ve tipine göre farklılık gösterir.
Merdiven Tipi
İdeal Rıht Yüksekliği (h)
Yasal Not
Konut Ana Merdivenler
17 cm – 18 cm
Planlı alanlarda genellikle 17 cm’den fazla olamaz (Bazı durumlarda 18 cm’e çıkabilir.)
Yardımcı Konut Merdivenleri
18 cm – 20 cm
Çatı veya bodrum katı gibi az kullanılan alanlar.
Dış Mekan Merdivenleri
10 cm – 16,5 cm
Dış mekanlarda güvenliği artırmak için daha alçak tutulmalıdır.
İşyeri Ana Merdivenler
18 cm – 20 cm
Yasal maksimum limitler genelde daha katıdır (örneğin: 16 cm).
Rıht yüksekliği tek başına yeterli değildir; ideal bir merdiven için dikey (Rıht) ve yatay (Basamak Genişliği/Derinliği) ölçüler birbiriyle orantılı olmalıdır. Bu orantı Adım Kuralı ile sağlanır:
Basamak Genişliği (g) + 2 x Rıht Yüksekliği (h) = 63 cm
Bu kurala göre, basamak genişliği (yürüme çizgisine göre) genellikle 25 cm – 28 cm arasında olmalıdır.
Merdivenin konforlu kullanımı için ideal yükselme açısı 27 – 35 arasında olması idealdir.
Görsel Ölçü Örneği: Standart bir merdiven kesitinde Basamak Yüksekliği 100 mm – 165 mm (10 cm –16.5 cm) ve minimum basamak derinliği 280 mm 28 cm) olarak gösterilmiştir. Bir başka görselde ise Rıht Yüksekliği 167 mm (16.7 cm) ve Basamak Derinliği 280 mm (28 cm) kullanılmıştır.
3. Merdiven Tasarımında Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar
Yasal düzenlemelere uymak ve konforlu bir merdiven oluşturmak için Rıht yüksekliği ve Basamak genişliğinin yanı sıra aşağıdaki hususlar da göz önünde bulundurulmalıdır:
Tutarlılık: Merdiven basamakları aynı yükseklikte olmalıdır.
Korkuluk: Korkuluk yüksekliği 90 cm – 100 cm olması idealdir.
Sahanlık: Merdivenlerin başlangıcında ve sonunda birer sahanlık olmalıdır.
Güvenlik: Basamak yüzeyleri kaymaz malzemeden yapılmalı ve yeterli aydınlatma sağlanmalıdır.
Burunluk: Basamakların ön kenarları yuvarlatılmalı ve basamak burunluğu 2 cm – cm olarak belirlenmelidir.
Özetle: Standart merdiven basamak yüksekliği, merdivenin türüne ve kullanım amacına göre 10 cm ile 22 cm arasında değişir. Ancak, konut ana merdivenleri için 17 cm – 18 cm aralığını hedeflemek en güvenli ve konforlu sonucu verir.
Önemli Not: Merdiven tasarlarken veya inşa ederken, TS 825 standardına ve diğer ilgili yasal düzenlemelere uymak zorunludur.
